Gaan we dat ook weggeven? Ja, en we worden er alleen maar beter van!

Bij het heengaan van MMBase

Toen ik op de baan ‘hoofd afdeling digitaal’ van de VPRO solliciteerde, kreeg ik de vraag wat ik van ‘open source’ vond. Eerlijk gezegd had ik er nog nooit van gehoord. Maar toen ik de baan kreeg, leerde ik daar snel genoeg meer over.

Na aanvankelijk sites in html gebouwd te hebben, had de VPRO onder leiding van programmeurs Daniel Ockeloen en Rico Jansen het eigen content management systeem (cms) MMBase gebouwd. De omroep was daarmee een van de voorlopers op dit gebied. In vergelijking met site na site handmatig in html bouwen zorgde een cms (waar nu bijna iedereen mee werkt) voor schaalbaarheid, gebruiksgemak en efficiëntie.

Maar toen ik net aan het werk was, bleek de VPRO tot de open source gang van MMBase te hebben besloten. En kwam dat dus onder mijn verantwoording te vallen. Zo ook de stichting MMBase ter ondersteuning van de gebruikers waar Jeroen Elfferich en Rob Vermeulen een belangrijke rol bij hebben gespeeld.

Open source software is software waarvan de broncode vrij beschikbaar is voor iedereen. Dit betekent dat gebruikers de software kunnen bekijken, aanpassen en distribueren onder de voorwaarden van een open source-licentie, zoals GPL of MIT. Denk aan bekende voorbeelden als Linux, WordPress, en VLC Media Player.

De techies van de VPRO zagen open source om zich heen gebeuren en zagen de kracht ervan. En ik snel genoeg ook. Voor ons was de kracht dat we met een open source gang niet alleen een handvol mensen in huis aan de software hadden werken, maar dat ook buiten de deur een community van mensen aan MMBase ging werken en er zo dus snel geïnnoveerd kon worden. Dus als directeur Peter Schrurs bij nieuwe features gekscherend aan me vroeg ‘Gaan we dat ook weer weggeven?’ was mijn antwoord steevast ‘Ja, en we worden er alleen maar beter van’. Want als wij MMBase aantrekkelijker maakten zouden meer anderen er ook mee gaan werken en die zouden op hun beurt de features gaan toevoegen die zij nodig hadden. En die zouden dan weer gratis en voor niets ter beschikking van de andere gebruikers komen.

Voor de andere gebruikers was de prijs (gratis) natuurlijk aantrekkelijk, maar nog interessanter was de flexibiliteit. In tegenstelling tot bij betaalde software mag de gebruiker naar eigen inzicht voortborduren op de software. Overigens klinkt gratis mooi, maar zonder programmeurs kon je in die tijd niks met MMBase. Er waren dus wel degelijk kosten aan verbonden.

Open source is altijd een bijzonder concept geweest. Want enerzijds is de software dus gratis beschikbaar, tegelijk wordt er groot geld aan verdiend door bedrijven die met de software tegen betaling sites en tools bouwen. Die combinatie maakt een en ander ook duurzaam.

‘In 1999 maakte de VPRO de broncode openbaar. Ook werd een stichting opgericht ter ondersteuning van de gebruikers. Onder meer Feyenoord, De Glazen Stad (van de gemeente Amsterdam), de EO, het Rijksmuseum, Radio538, gemeente Leeuwarden, Openbeelden.nl, Vodafone, Kennisnet, Pinkpop, Natuurmonumenten en zelfs IBM Global Services gingen ermee aan de slag.’

MMBase is een aantal jaren zeer succesvol geweest, maar heeft het uiteindelijk tegen andere cms-en moeten afleggen. Het grootste open source cms is wereldwijd nu Wordpress.

Ik kom op MMBase omdat de site Computable afscheid van MMBase neemt. En dat zou naar eigen zeggen weleens de laatste site kunnen zijn die op MMBase draaide. Omdat de software niet meer doorontwikkeld werd, werd de software onveilig. Maar MMBase zal de geschiedenis in gaan als een trouwe gezel.

‘Het cms draaide bij hostingpartner True op een aparte server. Brands vertelt dat Mmbase (ruim 7,5 miljoen records) een paar maanden geleden nog een keer is herstart. ‘De keer daarvoor was zo’n zeven jaar geleden. Dat was wel een ‘fingers crossed’-moment!’ Toch heeft deze inmiddels legacy-technologie de redactie van Computable, op een aantal kleine storingen na, nooit in de steek gelaten.’

En ja … Computable verruilt MMBase voor Wordpress.

»> Lees het verhaal van MMBase en Computable

Hulde voor de grondleggers van MMBase Daniel Ockeloen en Rico Jansen en de VPRO die de innovatieve stap richting open source in de jaren negentig ondersteunde!

Tot volgend jaar,

Erwin Blom